Wat is geothermie, wat betekent het voor mij en is mijn woning geschikt?
Antwoorden op deze en andere veelgestelde vragen vindt u op deze pagina!
Geothermie: wat is dat?
De naam geothermie is afkomstig uit het Grieks en betekent letterlijk ‘’aardwarmte’’ (geo betekent aarde en thermos betekent warmte). Geothermie richt zich op het winnen van warmte die zich van nature in de aarde bevindt.
Hoe dieper je in de aarde bent, hoe warmer het er is. Op 6 km diepte is de temperatuur wel 180 graden!
Deze warmte kunnen wij in een zogeheten geothermiecentrale omzetten in groene stroom voor de consument. Bij dit proces blijft ook warm water over, waarmee wij ook nog gebouwen kunnen verwarmen.
Hoe ziet een
geothermische centrale eruit?
De warmte die aan het bovengrondse circuit wordt afgegeven, wordt in een speciaal ontworpen geothermiecentrale omgezet in elektriciteit. Het gehele terrein zal niet meer dan twee voetbalvelden aan ruimte innemen, en niet hoger zijn dan een woonhuis. Op dit terrein is ruimte voor de twee putten, een gebouw waarin de elektriciteit wordt opgewekt en een aansluiting op het warmtenet.
Omdat het opwekken van elektriciteit plaats vindt in een speciaal ontworpen gebouw, is hier van buitenaf niets van te horen. Ook wordt de centrale zo ontworpen dat deze niet opvalt in de omgeving waarin deze geplaatst wordt. Door het inrichten van een informatiecentrum en het geplande open ontwerp van de centrale, zal hier een kenniscentrum ontstaan waar alle informatie over de centrale en geothermie in het algemeen wordt verzameld en weergegeven.
Artist Impression van een geothermiecentrale
De werking van een geothermiecentrale
Hoe werkt een geothermische centrale?
Een geothermische centrale kan opgedeeld worden in twee delen: een ondergronds deel en een bovengronds deel.
Onder de grond wordt de warmte gewonnen. Dit wordt gedaan door water op te pompen dat zich in de aarde (op bijvoorbeeld 6 km diepte) bevindt. Om dit water te bereiken moet eerst een boorgat gemaakt worden. Als dit water aan het oppervlakte komt, wordt de warmte hieruit gehaald met behulp van een warmtewisselaar: een apparaat dat de warmte uit het geothermisch water overdraagt aan het bovengronds deel.
Als de warmte uit dit water is gehaald, wordt het via een tweede gat teruggepompt naar de oorspronkelijke diepte, op enige afstand (anderhalf tot twee kilometer) van de plaats waar het warme water wordt gewonnen. Dit koele water kan dan langzaam terugstromen in de richting van de eerste put. Omdat het water door warm gesteente stroomt, warmt dit opnieuw op en als het water weer bij de eerste put is aangekomen, wordt het met de originele temperatuur weer opgepompt. Op dat moment is het ondergrondse circuit rond.
Wat betekent het voor mij?
Om uw huis aan te sluiten op duurzame warmte die geproduceerd wordt in een Ultra-Diepe Geothermie centrale, moet uw huis aangesloten zijn op een warmtenet.
Hiervoor zijn slechts een tweetal aanpassingen nodig:
Ten eerste moet uw woning worden aangesloten op een bestaand of nieuw aan te brengen warmtenet. Dit warmtenet bestaat uit een tweetal leidingen die onder de stoep of straat worden aangelegd door de warmte netbeheerder/ exploitant.
Ten tweede wordt uw door gas gevoede ketel vervangen door een warmteontvangststation. Dit ontvangststation heeft een kleinere omvang dan uw huidige CV-ketel. Het aanschaffen van een ontvangststation is éénmalig en de kosten zijn laag. De levensduur van een ontvangststation komt op meer dan 25 jaar.
Bijkomend voordeel van het warmteontvangststation is dat het jaarlijks ketelonderhoud zoals u nu bent gewend niet meer benodigd is. Omdat de warmte direct wordt gebruikt op het bestaande verwarmingssysteem, is verdere isolatie van uw woning niet noodzakelijk. U bent natuurlijk vrij in uw keuze uw huis verder te isoleren om de energiekosten te verlagen.
Bestaande projecten
In het buitenland zijn er al verschillende geothermische centrales gebouwd en in werking. Hieronder lichten wij er een aantal uit.
Het produceren van elektriciteit uit aardwarmte is in Nederland nog onbekend, maar wordt in het buitenland al veel toegepast. In 1904 werd de allereerste geothermische installatie gebouwd waarmee elektriciteit kon worden opgewekt. Deze eerste installatie is gebouwd in Italië, in het dorpje Larderello. De installatie wekte destijds genoeg elektriciteit op om vijf gloeilampen te verlichten!
Na deze eerste centrale zijn vele geothermiecentrales gebouwd. In onder anderen Indonesië, IJsland en de Verenigde Staten wordt al veel elektriciteit opgewekt met behulp van geothermie. Dit gebeurt vaak op plaatsen waar door geologische omstandigheden de warmte dicht onder het aardoppervlak zit. Hierdoor kan deze gemakkelijk worden bereikt en gebruikt voor het opwekken van elektriciteit.
Maar ook in gebieden die qua ondergrond meer met Nederland te vergelijken zijn wordt al jaren elektriciteit opgewekt met behulp van aardwarmte. Voorbeelden hiervan zijn Duitsland, Frankrijk en België. De stad München, in Zuid-Duitsland heeft zich zelfs als doel gesteld in 2040 geheel voorzien te worden van duurzame warmte opgewekt door geothermie.
In België is VITO, de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek, momenteel met een geothermieproject bezig nabij Mol, op een afstand van 15 km van de Nederlandse grens. Ook hier zal elektriciteit en warmte worden opgewekt uit aardwarmte.
Al met al is het opwekken van elektriciteit met aardwarmte helemaal geen nieuw idee. Om deze reden doet Larderel Energy dan ook wereldwijd onderzoek om gebruik te maken van alle beschikbare kennis en ervaring. Zo heeft Larderel Energy een samenwerkingsovereenkomst gesloten met VITO, en onderhoudt het goede contacten met diverse andere (binnenlandse en buitenlandse) onderzoekscentra en universiteiten.
Traunreut (Duitsland)
In het zuidoosten van Duitsland wordt zowel elektriciteit als warmte opgewekt met behulp van aardwarmte. Deze warmte wordt hier gewonnen met behulp van twee boorgaten met een diepte vijf kilometer. Hier wordt water van 118 °C opgepompt (wat koud is voor die diepte), waarmee elektriciteit wordt opgewekt en woningen in de omgeving worden verwarmd.
De geothermiecentrale is in 2016 succesvol in gebruik genomen en levert het hele jaar door warmte en elektriciteit.
Landau (Duitsland)
De geothermiecentrale in Landau is het eerste industriële Duitse geothermieproject. In 2006 is begonnen met de twee boorgaten, beide 3300m diep, en de centrale is sinds 2007 in bedrijf. Het opgepompte water heeft hier een temperatuur van 155 °C. Ook hier wordt succesvol zowel elektriciteit als warmte opgewekt voor de omringende huishoudens.
The Geysers (Verenigde Staten)
The Geysers is een gebied in het Amerikaans California. Het gebied bestaat uit 22 geothermiecentrales die elektriciteit opwekken. De eerste centrale is gebouwd in 1950. Door vulkanisme bevindt de warmte zich in dit gebied erg dicht onder de grond. Deze warmte is aan het oppervlak zichtbaar door stoom en zwavel die uit de aarde ontsnapt.
Doordat de warmte zo dicht onder het oppervlak aanwezig is, zijn de productiekosten van elektriciteit zeer laag. Zo laag zelfs dat in dit gebied geen kolencentrales meer staan, omdat de elektriciteit die met geothermie wordt opgewekt goedkoper is dan wanneer deze wordt opgewekt met steenkool.
Larderello (Italië)
In het Toscaanse dorp Larderello is in 1904 voor het eerst elektriciteit geproduceerd met behulp van aardwarmte. Met deze eerste centrale kon voldoende elektriciteit worden opgewekt om vijf gloeilampen te verlichten.
Sindsdien zijn er 34 centrales gebouwd in het gebied die 770 MW elektriciteit opwekken, voldoende voor ongeveer 2 miljoen Italianen. Daarnaast wordt de warmte ook gebruikt voor verwarming van 8700 woningen en industrie in de omgeving en 25 ha kassen. Met dit vermogen is Larderello het op een na grootste geothermische complex ter wereld, na het Geysers Complex in de Verenigde Staten.
Mol (België)
Tussen de Vlaamse dorpen Mol en Dessel (op zo’n 15 km van de Nederlandse grens) is VITO het eerste Ultra-Diepe Geothermieproject van België gestart. Op 14 september 2015 is VITO gestart met het boren van de twee boorgaten. Beide boorgaten bleken warm water op te kunnen pompen en op 9 oktober 2017 is dan ook gestart met de bouw van de geothermiecentrale. Deze centrale gaat zowel elektriciteit als warmte opwekken.
De warmte wordt geleverd aan een warmtenet. In april 2018 is gestart met de aanleg van dit warmtenet. In het warmtenet stroomt water van 90 °C, waarmee in de toekomst de woningen en industrie van Mol en Dessel worden verwarmd. Om meer energie uit de aarde te kunnen gebruiken, is VITO begonnen met het boren van een derde gat, waarvan momenteel het laatste stuk wordt afgerond. In totaal staan zes boorgaten op de planning, waarmee het de vierde grootste geothermiecentrale van Europa wordt.
FAQ
FAQ
Staat uw vraag er niet tussen? Neem dan contact met ons op.
Q: Is mijn woning geschikt voor Ultra-Diepe Geothermie?
A: Ja, elke woning is geschikt voor Ultra-Diepe Geothermie. Omdat de elektriciteit aan het bestaande elektriciteitsnet wordt geleverd, hoeft u hier niets voor te doen. Om uw huis te verwarmen met duurzame warmte dient een warmtenet aangelegd te worden in uw straat. Deze hoeft u niet aan te leggen, dit wordt georganiseerd door uw gemeente of energiemaatschappij.
Q: Wordt er met Geothermie geen Groningen 2.0 gecreëerd?
A: De aardbevingen die optreden bij de gaswinning in Groningen ontstaan doordat het gas uit de grond wordt gepompt, en hierdoor open ruimtes ontstaan in het gesteente. Omdat het gesteente onder grote druk staat, zakt het gesteende hierdoor steeds verder in, waardoor het af en toe los schiet en verzakt. Deze schokken zijn af en toe voelbaar aan het oppervlak als aardbeving.
Bij (Ultra-Diepe) Geothermie wordt alleen energie uit de ondergrond gehaald. Omdat het water weer terug wordt gestopt in hetzelfde gesteente en het van daar weer naar de productieput stroomt, blijven de gaten gevuld en verandert de druk in de ondergrond niet. Alleen in een omgeving waar aardbevingen plaatsvinden (in Groningen door menselijk handelen of in Zuid-Limburg, waar van nature bevingen plaatsvinden) is de ondergrond verzwakt en kan injectie van water leiden tot lichte bevingen).
Blijf op de hoogte!
Schrijf u in voor onze maandelijkse NieuwsFlits: